تعیین الگوی پراکنش مکانی گونه های درختی در توده های جنگلی قطعه بررسی دائمی طرح جنگلداری دکتر بهرام نیا

یکی از آشکارترین جنبه¬های ساختار یک توده جنگلی، الگوی پراکنش مکانی درختان می¬باشد که مشخصه مهمی در درک پویایی اکوسیستم جنگل است. این تحقیق با هدف تعیین الگوی پراکنش مکانی گونه های درختی در توده¬های جنگلی قطعه بررسی دائمی جنگل شصت کلاته گرگان انجام شد. داده¬ها از قطعه نمونه بررسی دائمی 16 هکتاری جمع¬آوری و اطلاعات تمام درختان قطورتر از 5/7 سانتی¬متر ثبت گردید. نتایج نشان داد پراکنش مکانی گونه راش در تیپ¬های راش- افرا، راش و راش- توسکا به شکل بینابینی گروهی و تصادفی است. گونه ممرز در تیپ راش- افرا و راش دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی و در تیپ راش-توسکا دارای الگوی پراکنش مکانی تصادفی می¬باشد. همچنین گونه انجیلی در تیپ راش-افرا دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی- تصادفی و در تیپ راش و راش-توسکا دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی است. گونه راش در اشکوب پایینی دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی، در اشکوب میانی دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی- منظم و در اشکوب بالایی دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی-تصادفی می¬باشد. گونه ممرز در اشکوب پایینی و بالایی الگوی پراکنش مکانی گروهی-تصادفی و در اشکوب میانی الگوی پراکنش مکانی گروهی را نشان داد. گونه انجیلی در اشکوب پایینی و میانی دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی-تصادفی و در اشکوب بالایی دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی است. همچنین نتایج نشان داد که گونه راش به استثنای طبقه قطری 50 تا 70 سانتی¬متر (دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی)، در سایر طبقات قطری الگوی پراکنش مکانی گروهی- تصادفی دارد و گونه ممرز در تمام طبقات قطری الگوی پراکنش مکانی تصادفی را نشان می دهد. گونه انجیلی در طبقات قطری کمتر از 30 و 50 تا 70 سانتی¬متر دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی- منظم و در طبقات قطری 30 تا 50 و بزرگتر از 70 سانتی¬متر دارای الگوی پراکنش مکانی گروهی بود. بررسی همبستگی بین شاخص های پراکنش مکانی گونه های درختی با پارامترهای کمی توده شامل میانگین قطر، مجموع سطح مقطع برابرسینه، میانگین ارتفاع و حجم نشان داد که در گونه¬ راش تنها بین شاخص r با پارامترهای کمی توده ارتباط مثبت و معنی¬دار وجود دارد. برای گونه ممرز بین شاخص¬های ابرهارت و r با پارامترهای کمی توده همبستگی معنی¬دار مشاهده گردید.